انواع روش های عایق‌کاری در ایران

در اين مقاله سعی داریم انواع عايق هاي رطوبتي موجود در ايران از نظر معايب و محاسن بررسي و مقايسه و در آخر جمع بندي نماییم.

• قیرگونی

رايج‌ترين نوع عايق‌های رطوبتی در ايران قير و گونی است كه سال‌هاست در صنعت ساختمان كشور مصرف عمومي دارد .

از قير و گوني در عايق كاري بام ، پي ، سرويس ها و آشپزخانه استفاده مي شود.

ويژگي هاي مصالح مورد استفاده بايد مطابق ويژگي هاي مندرج در آيين نامه استاندارد شماره ٢٩٥٢ ايران به شرح زير باشد :

الف- گوني
بايد داراي بافت يكنواخت و كاملاً تميز و عاري از آلودگي و چروك باشد.
بايد تاب كافي داشته و نم آن كم بوده و هر متر مربع آن حداقل ٣١٠ گرم وزن داشته باشد.
ب- قير
قير بايد طبق روش صحيح از منابع نفتي تهيه گردد . قير بايد كاملا ً هم جنس و بدون آب باشد . غلظت قير در حين آغشته كردن الياف بافته شده و سطح بتني بايد تا حد امكان كم باشد . تا بتواند الياف گوني را خيس و به يك نسبت در تمام سطح نفوذ كند. درجه نرمي قيرهاي مورد استفاده دست كم بايد ١٠ درجه سانتيگراد از حداكثر دماي محل بيشتر باشد.

‍

معايب روش سنتي قير و گوني :
الف- چون قير داراي وزن مولكولي زياد است به راحتي نمي تواند به فضاهاي خالي الياف گوني نفوذ كند در حالي كه آب دوقطبي قوي بوده و قطر مولكولي كم داشته به راحتي مي تواند به درون فضاهاي خالي گوني نفوذ كند . و باعث پوسيدگي آن شود.
ب- تاب كششي قير و گوني كم است.
ج- عمر گوني معمولاً ٥ سال بوده و بعد از مدتي مي پوسد.
د- امكان پيدايش فضاهاي خالي و باقي ماندن نم و هوا در داخل اين فضاها وجود دارد كه باعث طبله شدن مي گردد و با رشد طبله ها و سپس تركيدن آنها ، امكان نشت آب فراهم ميگردد.

• ایزوگام

ایـزوگام یا پوشـش‌های قيـر اصلاح شده با استفاده از مسلح كننده پشم شيـشه (تيشو) و پلي استر

اين پوشش ها که نسبتا جديدند ، لايه هاي پیش ساخته اي هستند كه معمولاً از پشم شيشه و پلي استر ساخته شده و هر لايه از هر دو طرف با قير پوشيده شده است. اين پوشش ها توسط مشعل و يا قير داغ به بام محكم چسبانده مي شوند .

مزاياي پوشش قير اصلاح شده نسبت به قیرگونی :

الف- براي نصب آن به وسايل كمتری نياز است.

ب- سرعت نصب مناسب تر است

ج- مقاومت كششي اين عايق از قير و گوني بيشتر است.

د- انواعی از آن دارای روكش هاي بازتابنده حرارتي می باشند

گاهي اوقات پوشش هاي قير اصلاح شده را توسط باز تابنده هاي حرارتي روكش مي كنند. روكش هاي بازتابنده حرارتي وظايف اصلي زير را به عهده دارند:

الف- خنك نگه داشتن نسبی عايق به خصوص در آب و هواي گرم با فصول گرم طولاني

ب- محافظت قير در برابر تخريب كه با افزايش دما به طور نمايي افزايش مي يابد.

ج- كاهش سرعت رشد طبله

محافظت از قير به دو عامل مرتبط با كاهش دمای پوشش بستگي دارد :

الف- كاهش فشار داخلي در فضاي خالي طبله.

ب- افزايش چسبندگي قير و پايداري در برابر ترك خوردن در دماي كم .

در داخل محفظه طبله اشباع شده از بخار ، با افزايش دما، به طور نمايي فشار زياد شده و مقاومت قير چسبنده كاهش مي يابد . بنابراين ، روكش بازتابنده حرارتي از تشكيل طبله ها جلوگيري مي كند و دوام پوشش را بالا مي برند.

رنگ عامل اصلي درخنك كردن توسط روكش بازتابنده حرارتي است. چنانچه دما در زير آفتاب تابستان ٣٢ درجه سانتي گراد باشد، دماي سطح پوشش بام سياهرنگ به ٧٧ درجه سانتيگراد مي رسد. در مقايسه با آن سطح آلومينيومي ٥٨ درجه سانتي گراد و سطح سفيد از آن نيز كمتر است.

برخی از معایب روش ایزوگام :

الف – تنش كششي ، خمش کمی را تحمل مي كند.

ب- پشم شيشه محصولي است که مجاورت با آن سرطان زا است.

ج- اگر پوشش قير روي پشم شيشه به هر علت از بين برود، در فصل بارندگي پشم شيشه مقداري آب جذب كرده و باعث طبله بين دو لايه قير می شود.

د- عایقکاری کنج ها و همچنین دیواره ها مشکل است (مسلط بودن عایق در کنج ها بسیار مهم است)

ه- به سادگی با دست پاره می شود

و- استفاده از مشعل و حرارت و قیر برای نیروی انسانی و محیط ، مضر و خطرناک است

ز- به دلیل جنس آن، برای مناطقی با شرایط جوی نامتعارف با دمای بالا یا رطوبت بالا و یا بارندگی و یخبندان مناسب نیست

ح- فراوانی محصولات تقلبی و بی کیفیت

ط- تشدید خطرات و آسیب ها در هنگام آتش سوزی به دلیل وجود قیر و پشم شیشه

• عایق های پلیمری پاششی

یکی از اتفاقات مهم در عرصه عایقسازی در ایران گذر از مواد پایه قیر به مواد پایه پلیمر بوده است . این امر از جهات مختلفی قابل بررسی است :

از لحاظ زیست محیطی اجرای عایقهای قیری و دود و گاز ناشی از آن باعث آلودگی محیط می گردد اما عایق پلیمیری بدون آلودگی است
استفاده از حرارت و مشعل بسیار خطرناک بوده و ضمنا در فصول گرم باعث آزار نیروی انسانی می شود اما عایق پلیمری نیازی به حرارت ندارد
اجرای عایق قیری در سطوح عمودی مرتفع بدلیل وزن و شرایط نصب بسیار دشوار است ولی عایق پیلیمری با پاشش پا پخش کردن روی سطوح مختلف قرار میگیرد
مرحله ی بسیار مهم عایقسازی کنج ها و گوشه ها و همینطور اطراف لوله ها و نیز درین ها با عایق قیری و حرارت ، سخت و غیر اصولی می باشد اما عایق پلیمری بصورت یکدست کنج ها را پوشش می دهد .
ماندگاری مصالح قیری در بهترین شرایط کمتر از 10 سال است اما پلیمر عمری بیش از 20سال دارد .
این مسائل موجب رویکرد به سوی عایقهای پلیمری گردید که محاسنی این چنینی با سرعت کار و ایمنی بالاتر نسبت به عایقهای پایه قیر را دارا می باشند .

اما چند نقطه ضعف این عایقها را نیز مورد بررسی قرار می دهیم:

الف- بدلیل حالت تبخیر برای خشک شدن این عایقها ، وجود ترک و حباب پس از خشک شدن قابل مشاهده است

ب- اگر سطح وسیع باشد، هنگام اجرای فاز دوم عایق ، فاز اول تقریبا خشکتر است و این اختلاف فاز موجب وجود منفذ و ترک می گردد

ج- برای بی اثر کردن حباب ها و ترک ها باید پس از هر بار خشک شدن عایق ، یک لایه دیگر پاشیده شود ، و این کار تا سه مرحله باید صورت گیرد که طبیعتا به هزینه ها می افزاید.

د- کشش های موجود در پروژه و لرزش ها موجب بوجود آمدن ترک در عایق روی سطح و  احتمال نفوذ آب می گردد .

• عایق رطوبتی پلیمری رولی آرتفلکس (ARTFLEX)

عايق آرتفلکس با استفاده از تکنولوژي هاي مدرن امکانات فراواني را براي مقابله با عناصر تخريبي طبيعي در ساختمان فراهم مينمايد که با دوام و ماندگاري بالا ، نصب آسان و هزينه کم مزاياي قابل ملاحظه اي نسبت به عايق هايي همچون قيرگوني و ايزوگام و  ... دارا است که اين خواص هم براي پيمانکاران و هم صاحبان پروژه بسيار قابل توجه بوده است.

در کنار خواص منحصر به فرد این عایق باید به چند مورد مهم اشاره نمود :

بحث "هزینه" عایقسازی پروژه در مقایسه با هزینه دیگر مصالح مورد استفاده در ساختمان مانند سنگ ، تاسیسات و ... ممکن است قابل مقایسه نباشد و میزان کمتری را به خود اختصاص دهد ، اما از لحاظ "اهمیت" جزء موارد اساسی و مهم در اجرای پروژه می باشد . لذا در نظر گرفتن موارد فنی در کنار هزینه باید مورد بررسی قرار گیرد و صرفا قیمت محصولات عایقکاری مد نظر نباشد.

در طول اجرای پروژه موارد زیادی همچون مسائل بودجه ، نظرات مشاور ، شهرداری و ... باعث اختلال در زمان اجرا و اتمام کار می گردد. با توجه به این موارد ، استفاده از سیستم هایی که سرعت اجرای بالایی داشته باشند بسیار یاری رسان بوده و از نگرانی های زمانی مسئولین پروژه می کاهد. پس "سرعت اجرای عایق" نیز می تواند در صرفه جویی مالی ، زمانی و انرژی کاملا موثر باشد.

"ایمنی" شرط اول هر کار است و در قبال نیروی انسانی که با ما همکاری می کند مسئول هستیم . در این شرایط ، استفاده از متریالی که هم استفاده و هم اجرای آن "بی خطر" باشد گامی مهم برای تحقق این موضوع است .

قسمت های مختلف پروژه مانند فونداسیون ، سرویس ها ، پشت بام، روف گاردن و... نیاز به عایقسازی دارند . با توجه به تفاوت محیط این قسمت ها باید از عایقی استفاده گردد که ضمن استحکام و سبکی ، قدرت مانور در بخش های مختلف پروژ ه را داشته و اجرای آن در سطوح و ارتفاعات مختلف آسان باشد.

‍

جمع بندی

روش سنتي عايقكاري رطوبتي (نم بندي) در ايران به علت عدم كارايي كافي همواره با مشكلات زيادي همراه بوده است . بنابراين بايد نسبت به رفع اين مشكلات اقدامهاي جدي صورت گيرد .

عمر مفيد عايق رطوبتي قير و گوني و ایزوگام موجود در بازار به طور متوسط كمتر از ۱۰ سال بوده و ترميم متناوب آن با مشكلات اجرايي زياد و هزينه هاي قابل توجه و مزاحمت براي ساكنان ساختمان ها در فصول گرم و سرد همراه است. به جاست حتي با انتخاب روش هايی حتی با هزینه بیشتر ، كيفيت مصالح و اجراي عايقبندي را به نحوي ارتقا داد؛ كه عمر مفيد پوشش بام به بيش از ٢٠ سال برسد .

‍